Sergi:Yaşayan Ölüm

"Yaşayan Ölüm” - Mehmet Evran
Bu çalışma, Dokuz Eylül Üniversitesi Güzel Sanatlar Fakültesi Fotoğraf Bölümü lisans bitirme
tezi olarak hazırlanmıştır. Çalışma genel olarak, İslamiyet’te ki anlamıyla ölüm kavramını
anlatmaktadır. Tasvirler hazırlanırken, İslam dininin kutsal kitabı Kuran-ı Kerim referans alınmıştır.


Ölümün bilinenin aksine İslami inanışta da olan anlamıyla pozitif bir şekilde yansıtılmıştır. Ölüm konusu, fotoğraf yoluyla estetize edilerek; “Ölüm, asıl hayatın başlangıcıdır.” sözünün fotoğrafik yansımalarıdır. Fotoğrafların tamamı kurgusal olup hiçbir bilgisayar müdahalesi (Dijital
manipülasyon) içermemektedir. Kurgusal tasvirler, sahne düzenlemeleri ile hazırlanmıştır.
Ölüm kavramı hayatın en temel gerçeklerinden bir tanesidir. Mutlak olarak her insan bir gün
ölecektir. Bunun bilinmesi insanları belli yapılarda dini inançlarının oluşmasını sağlar. Çünkü insan doğası gereği kendisini ölüm gerçeğine hazırlamak zorunda hisseder. Dini inançlar insanların yaşam tarzlarını şekillendirir ve bilinmez olan olaylara açıklık getirir. Bu sebepten dolayı insanlar, dini inanışları ile ölüm ve sonrasına kendilerini hazırlarlar.

Durum böyle olunca hayatın en temel gerçeklerinden biri olan ölümü anlatabilmek için görsel
sanatlarda ölüm kavramı çok fazla işlenmiştir. Fotoğraf sanatında da ölüm kavramını birçok sanatçı konu olarak ele almıştır. Ortaya koydukları eserlerinde ölümü, çeşitli yorumlarla izleyiciye
aktarmışlardır.

İslamiyet dinindeki ölüm kavramına bakıldığı zaman, İslam sanatı minyatürleri dışında diğer
görsel sanatlarda çok fazla işlenmemiştir. Bunun sebebi olarak İslam’daki tasvir yasağının yanlış algılanması gösterilebilinir. Yanlış bilinenin aksine İslam inancının tasviri yasaklamadığının ortaya koyulacak olan eserlerle, izleyiciye anlatılması gerekmektedir.
Bir diğer unsur olarak İslamiyet’te ölüm bir son değil, başlangıç olarak anlatılmaktadır.
İslamiyet’teki ölüm fotoğrafik olarak estetize edildiği zaman pozitif değeri ön plana çıkmalıdır. İslam inancının kutsal kitabı Kuran’a bakıldığında, ölüm ve sonrası anlatılmakta ve bilinmezlik, sunduğu kanıtlarla ortadan kaldırılmaktadır. Tasvir yasağının bilinen gibi olmadığı anlaşıldığında da, fotoğraf sanatına konu olmasında hiç bir sakıncanın olmadığı görülmektedir.
Zamanın içinde saklı bulunan gerçekleri ortaya çıkarmak için kendisini sorumlu tutan fotoğraf,
fotoğrafçı tarafından zamanının kendi ölçütleri içinde yorumlanmasıdır. Bu sebepten dolayı hayatın gerçeklerinden olan ölüm, bilinmezlikleri ortadan kaldıran dini inanç temel alınarak fotoğrafçının yorumuyla izleyiciye aktarılmıştır. İslam dini referans alındığında da ölümün bir başlangıç olmasından dolayı, yaşayan ölümü anlatan fotoğraflar ortaya çıkmıştır.
“Ölüm, yaşayan bir gerçekliktir.”

İFSAK Galeri
10 Nisan 2015, Cuma, 19:30

Tez Danışmanı: Yrd. Doç. Dr. Sadık TÜMAY (Dokuz Eylül Üniversitesi / GSF Fotoğraf)
Sergi Koordinatörü: Deniz AYDEMİR (MUFSAT Başkanı)